Fietslandschappen 18: Utrechtse Heuvelrug

Pyramide van Austerlitz

Ik heb twintig jaar in Utrecht gewoond. Met veel plezier, want vanuit Utrecht kun je schitterend fietsen. Verschillende landschappen staan de fietser ter beschikking: het Vecht- en Plassengebied in het noorden, het Veenweidegebied in het westen, het Rivierengebied in het zuiden en de Utrechtse Heuvelrug in het oosten. Meestal ging ik oostwaarts. Ik benaderde de Heuvelrug bij voorkeur vanuit de historische Langbroekerwetering, waarvandaan je hem mooi ziet liggen. Als een slapende poes in de vensterbank.

De Utrechtse Heuvelrug is een stuwwal die is ontstaan in de voorlaatste ijstijd, het Saalien, zo’n 150.000 jaar geleden, geologisch gezien gisteren. De Heuvelrug bestaat vooral uit bos, afgewisseld met weilanden, akkers, heidevelden en zelfs een paar stuifzanden. Het hoger gelegen deel van de Heuvelrug (hoger dan 30 meter boven NAP) strekt zich uit van Amersfoort tot aan de Grebbeberg bij Rhenen. Deze rug wordt doorsneden door de A12 en de Darthuizerpoort bij Leersum, een voormalig ijssmeltwaterdal.

Het is een besloten en daarmee rustgevend landschap. Je kunt er dan ook heerlijk fietsen, bijvoorbeeld over de Ruiterberg ten oosten van Doorn, of over de Defensieweg van Elst naar Rhenen. Voor de toeristische fietser zijn er vele smalle, verharde en onverharde fietspaden door de bossen en langs de heidevelden aangelegd. Die paden zijn prachtig, al mijd ik ze. Te gevaarlijk met de racefiets.

Het hoogste punt van de Heuvelrug is de Amerongseberg: 69 meter boven NAP. Op de fiets bereik je die hoogte weliswaar niet, maar vanaf het gehucht Overberg moet je in de klim van ruim een kilometer toch zo’n 55 meter hoogteverschil overbruggen. Ik geef toe, het is geen Alpencol, maar hoe vaak ik de Amerongseberg ook ben opgefietst, het was altijd zwaar. En dat gaat tussen de oren zitten. Een Angstgegner, zou mijn moeder zeggen. Oppassen in de afdaling trouwens, want die eindigt stuiterend op de klinkers en verkeersdrempels van een buitenwijk van Amerongen.

Eén nadeel van de Heuvelrug: het bos ontneemt de fietser ieder uitzicht. Daarom ten slotte nog een ouderwetse toeristische tip: de Pyramide van Austerlitz. Ga erheen op een doordeweekse dag, parkeer je fiets, verdiep je in de merkwaardige geschiedenis van de Pyramide, klim dan naar boven en geniet van het uitzicht over de Utrechtse Heuvelrug.